Otizm Nedir? Toplumda oldukça yaygın bir nörogelişimsel bozukluktur. Otizm spektrum bozukluğu (ASD) olarak da adlandırılan durum, bireylerin sosyal etkileşim, iletişim ve davranışlarında farklılıklara neden olabilir.

Bu yazıda ADS hakkında daha fazla bilgi edineceğiz ve belirtilerini anlamaya çalışacağız.

Otizm Nedir?

Beynin normal işlevlerini etkileyen bir bozukluktur ve genellikle çocukluk döneminde başlar. ADS , geniş bir yelpazede semptomlara sahip olan bir spektrum olarak kabul edilir. Her bireyin deneyimi farklı olabilir, bu yüzden otizmi tek bir şekilde tanımlamak zordur.

Otizmin Belirtileri:

1. 1. Sosyal Etkileşim Zorlukları: Otizmi olan bireyler, sosyal etkileşimde zorluklar yaşayabilir. Göz teması kurmada, duygusal ifadeleri anlamada ve diğer insanlarla bağlantı kurmada güçlük çekebilirler. Sosyal etkileşimdeki bu zorluklar, arkadaşlık ilişkileri ve sosyal etkileşim becerileri üzerinde etkili olabilir.
   2. İletişim Zorlukları: Otizm, iletişim becerilerinde farklılıklara neden olabilir. Ads olan bireyler, dil gelişiminde gecikmeler yaşayabilir veya sözcükleri tekrar etme (ekolali) gibi tekrarlayıcı dil kullanımı sergileyebilirler. Ayrıca, sosyal olmayan veya sınırlı bir konuşma tarzına sahip olabilirler.
   3. Tekrarlayıcı Davranışlar ve İlgi Alanları: Otizm, tekrarlayıcı davranışlar ve sınırlı ilgi alanları ile ilişkilendirilebilir. Örneğin, elleri sallama, nesneleri düzenleme veya belirli bir konuya takıntılı bir ilgi gösterme gibi tekrarlayıcı davranışlar sıkça görülür. Ads olan bireyler genellikle belirli bir konu veya aktiviteyle yoğun bir şekilde ilgilenirler.
   4. Duyusal Hassasiyet ve Algı Sorunları: Otizm, duyusal hassasiyet ve algı sorunlarına yol açabilir. Işık, ses veya dokunma gibi duyusal uyarıcılara karşı aşırı hassasiyet veya aşırı az tepki gösterme gibi durumlar ortaya çıkabilir. Ads olan bireyler, bazı durumlar veya ortamlar karşısında rahatsızlık veya kaygı hissedebilirler.
   5. Rutin ve Yeniliklere Karşı Direnç: Otizmi olan bireyler, rutinlerine ve alışkanlıklarına bağlı kalmayı tercih edebilirler. Yeniliklere veya değişikliklere karşı direnç gösterebilir ve bu durumda kaygı veya stres yaşayabilirler. Rutinlerin ve yapılandırmanın sağlanması, ADS’li olan bireyler için önemli olabilir.

Otizmin Nedenleri

Kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir.

1. 1. Genetik Faktörler: Genetik yatkınlık, otizmin gelişiminde önemli bir rol oynar.  Ailelerde genellikle birden fazla üyenin etkilendiği görülür. Genetik çalışmalar, bazı genlerin ADS riskini artırabileceğini göstermiştir. Ancak,  genetik bir hastalık değildir ve sadece genlerden kaynaklanan bir faktör değildir.
   2. Çevresel Faktörler: Çevresel etkiler de otizmin gelişimine katkıda bulunabilir. Gebelik sırasında maruz kalınan bazı faktörlerin (örneğin, enfeksiyonlar, toksinler veya ilaçlar) Ads riskini artırabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte, çevresel faktörlerin tam etkisi hala araştırılmaktadır ve net bir bağlantı henüz belirlenememiştir.

Sosyal Etkileşim ve İletişim Zorlukları

Otizmi olan bireyler genellikle sosyal etkileşim ve iletişimde zorluklar yaşarlar. İşte bazı belirtiler:

• • Göz temasında zorluk: Ads olan bireyler, diğer insanlarla göz teması kurmakta güçlük çekerler. Göz teması, sosyal etkileşimin önemli bir parçasıdır ama otistik bireylerde sınırlı veya eksik olabilir.
  • Sosyal ipuçları ve beden dili anlamında güçlük: Otizmli bireyler, duygusal ifadeleri anlamakta ve başkalarının beden dili ipuçlarını yorumlamakta zorluk yaşayabilirler. Bu, diğer insanlarla doğru bir şekilde iletişim kurmayı zorlaştırır.
  • İletişim becerilerinde gecikme: ADS’Lİ  bireylerde dil gelişimi genellikle normalden farklıdır. Konuşma gecikebilir veya dilin anlaşılabilirliği zor olabilir. Ayrıca, sözcükleri tekrarlama (ekolali) veya sınırlı bir konuşma tarzı sergileme gibi özellikler de görülebilir.

Beyni güçlendiren 5 mükemmel yiyecek<<<İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Tekrarlayıcı Davranışlar ve İlgi Alanları

ADS’nin yaygın bir belirtisidir. İşte bazı özellikler:

• • Stereotipik davranışlar: Otizmi olan bireyler, tekrarlayıcı ve stereotipik davranışlara yönelebilirler. Bu davranışlar, elleri sallama, sallanma, vücut döndürme gibi tekrarlayıcı hareketler olabilir. Bu tür davranışlar, bireyin sakinleşmesine veya rahatlamasına yardımcı olabilir.
  • Rutinlere sıkı sıkıya bağlılık: Otizmi olan bireyler, rutinlere ve alışkanlıklara aşırı bağlılık gösterebilirler. Değişikliklere karşı direnç gösterebilirler ve beklenmedik durumlarla başa çıkmakta zorlanabilirler. Rutinler, bireyin güvenlik hissi sağlar ve düzeni korumak önemlidir.
  • Sınırlı ilgi alanları: Otizmi olan bireyler, belirli konular veya aktivitelerle yoğun bir şekilde ilgilenirler. Örneğin, matematik, müzik, bilgisayarlar veya belirli objeler gibi belirli alanlara büyük bir ilgi gösterebilirler. Bu ilgi alanları genellikle diğer ilgi alanlarının önüne geçer ve yoğun bir şekilde takip edilir.

İnsanları iyi tanıyın, her insani fena bilip kötülemeyin, her insanı da iyi bilip övmeyin. İyiyi ara, doğruyu ara, güzeli ara fakat kusuru arama. Kötülük yaptın zaman kork çünkü o bir tohumdur. Allah yeşertir, karşına çıkartır.

Hz. Mevlana

Duyusal Hassasiyet ve Algı Sorunları

• • Aşırı hassasiyet: Otizmi olan bireyler, bazı duyusal uyaranlara aşırı hassasiyet gösterebilirler. Işık, ses, dokunma veya koku gibi uyaranlar, normalden daha yoğun veya rahatsız edici bir şekilde algılanabilir. Bu durum, bireyin belirli ortamlardan veya durumlardan kaçınmasına neden olabilir.
  • Az tepki: Otizmi olan bazı bireyler, bazı duyusal uyaranlara karşı normalden daha az tepki verebilirler. Örneğin, aşırı soğuk veya sıcak gibi fiziksel uyarıcılara karşı daha az duyarlı olabilirler. Bu durum, güvenlik risklerine yol açabilir, çünkü tehlikeleri algılamakta güçlük çekebilirler.
  • Dokunsal hassasiyet: Otizmi olan bireyler, dokunsal uyaranlara karşı aşırı hassasiyet gösterebilirler. Bazıları için hafif bir dokunuş bile rahatsız edici olabilir. Etiketlerin, dikişlerin veya belirli dokuların tahrişe neden olduğu bilinmektedir. Buna karşılık, bazı bireyler ise dokunma ihtiyacı hissedebilir ve kendilerini sık sık sıkmak veya sıkıştırmak gibi davranışları sergileyebilir.
  • Koku hassasiyeti: Otizmi olan bazı bireyler, belirli kokulara karşı aşırı hassasiyet gösterebilirler. Parfümler, temizlik maddeleri veya güçlü yiyecek kokuları gibi kokular rahatsızlık verebilir ve bireyleri rahatsız edebilir. Bu nedenle, bireyler yoğun koku ortamlarından kaçınma eğiliminde olabilirler.

ilginizi çekebilir>>>Göz Tansiyonu: Tanımı ve Önemi (Glokom)

ADS Bağışıklık sistemi ve hormonal faktörlerin etkisi

Son araştırmalar, bağışıklık sistemi ve hormonal faktörlerin otizm gelişiminde rol oynayabileceğini göstermektedir. Bağışıklık sistemi düzenlemesinde bozukluklar ve otoimmün yanıtlar ADS İle ilişkili olabilir. Ayrıca, hormonal dengesizliklerin (örneğin, testosteron seviyelerinde değişiklikler) ADS riskini etkileyebileceği düşünülmektedir. Ancak, bu alan hala araştırılmakta olan bir alandır ve kesin bir neden-sonuç ilişkisi henüz belirlenememiştir.

Nedenleri karmaşık ve çok yönlüdür. Genetik faktörler, çevresel etkiler, bağışıklık sistemi ve hormonal faktörlerin etkisi bir araya gelerek Ads nin gelişmesine sebep olduğu düşünülmektedir.

Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin anlaşılması ve korunması, toplum olarak hepimizin sorumluluğundadır. Bu bireylerin farklı bir dünya algılayışına sahip olduğu bilinmektedir ve onları anlamak için empati kurmak önemlidir. Kendilerini ifade etmede zorlanabilecekleri unutulmamalı ve sabır gösterilmelidir.

Bu bireylerin günlük hayatta karşılaştıkları zorluklar hakkında farkındalık oluşturulması da son derece önemlidir. Toplum olarak bu bireylerin yaşamlarını kolaylaştırmak için çaba göstermemiz gerekmektedir. Ayrıca, Ads Tanılı bireylerin yetenekleri de keşfedilmeli ve bu yeteneklerin geliştirilmesine destek verilmelidir.

Ads’li bireylerin de diğer insanlar gibi hakları olduğudur. Her birey gibi eşit muamele görmeleri, yaşam standartlarının yükseltilmesi ve hayatın her alanında yer almaları sağlanmalıdır. Bütün bu adımlarla, yaşamlarını kolaylaştırabilir ve onların toplumda daha fazla kabul görmesini sağlayabiliriz.