Deprem Nedir?

Deprem, yer kabuğundaki ani enerji serbest kalması sonucu meydana gelen sismik bir olaydır. Yer kabuğu, dünyanın dış katmanıdır ve yer kabuğu altında hareket eden büyük kara ve deniz levhaları arasındaki gerilim birikimi sonucu zaman zaman enerji serbest kalır ve bu serbest kalan enerji deprem olarak ortaya çıkar.

Depremler genellikle yer kabuğundaki fay hatları üzerinde meydana gelir. Fay hatları, yer kabuğunun parçalara ayrıldığı ve levhaların birbirine göre hareket ettiği bölgelerdir. Levhalar arasında biriken gerilim, bir noktada aniden serbest kalınca yer kabuğu sarsılır ve titreşimler enerji olarak yayılır. Bu titreşimler, yer yüzeyinde ve altında dalgalar halinde yayılır ve depremin şiddeti, enerji miktarına ve depremin odak noktasının yer yüzeyine olan uzaklığına bağlı olarak farklılık gösterir.

Depremler farklı büyüklüklerde olabilir ve Richter ölçeği gibi ölçeklerle ifade edilir. Depremler, yer kabuğunda gerçekleşen doğal olaylar olmasına rağmen, insanlar için ciddi tehlikeler oluşturabilir. Büyük depremler, yer kabuğunda ve yer yüzeyinde hasara, yıkıma, toprak kaymalarına, tsunamilere ve insan kayıplarına yol açabilir. Deprem aktivitesi, dünya genelinde farklı bölgelerde meydana gelir ve deprem bilimi, depremleri anlamak, deprem riskini değerlendirmek ve depremlere karşı tedbirler almak için çalışır.

Deprem anında, insanlar genellikle panik halindedir ve bu durumda doğru kararlar vermek oldukça zordur. Depremde hayatta kalmak için, önceden hazırlıklı olmak ve acil durumlarda ne yapacağınızı bilmek önemlidir. Deprem sırasında kendinizi ve sevdiklerinizi güvende tutmak için, doğru bilgiye sahip olmanız ve hazırlıklı olmanız gereklidir.

Deprem Çeşitleri

1. Tektonik Depremler: Yer kabuğundaki fay hatları üzerinde meydana gelen depremlerdir. Levhaların birbirine göre hareket ettiği bölgelerde gerçekleşir ve en yaygın deprem türüdür. Bu depremler, yer kabuğunda biriken gerilimin aniden serbest kalması sonucu ortaya çıkar.
2. Sanayi İlişkili (Antropojenik) Depremler: İnsan faaliyetlerine bağlı olarak meydana gelen depremlerdir. Özellikle madencilik, su rezervuarları oluşturma, petrol ve doğalgaz çıkarma gibi insan etkileşimlerinin neden olduğu depremlerdir.
3. Volkanik Depremler: Volkanik aktivitenin neden olduğu depremlerdir. Volkanik patlamalar, magma hareketleri ve volkanik alanlarda gerçekleşen yer kabuğu hareketleri sonucu meydana gelebilir.
4. Sismik Sessiz Bölgeler: Belli bir süre boyunca deprem aktivitesi düşük veya hiç olmayan bölgelerdir. Ancak bu tür bölgelerde zaman zaman depremler meydana gelebilir ve potansiyel olarak deprem tehlikesi taşıyabilir.
5. Derin Depremler: Genellikle 70 km’den daha derinlerde meydana gelen depremlerdir. Derin depremler, yer kabuğundaki farklı katmanlar arasındaki hareketler sonucu ortaya çıkar.
6. Yüzey Depremleri: Yer kabuğunun üst kısmında, genellikle 0-20 km derinliklerde meydana gelen depremlerdir. Yüzey depremleri, yer kabuğunda doğrudan meydana gelen hareketler sonucu ortaya çıkar ve genellikle en fazla hasara neden olan deprem türüdür.

Bu sadece depremlerin bazı yaygın kategorileridir ve depremler karmaşık ve çeşitlidir. Deprem bilimi, depremleri daha iyi anlamak ve deprem tehlikesini değerlendirmek için sürekli olarak araştırma ve analiz yapmaktadır.

Depremlerden korunmak için binalarda yapılabilecek birkaç ÖRNEK

Depremlerden korunmak için binalarda bir dizi önleyici önlem alınabilir. İşte depremlere karşı binalarda alınabilecek bazı yaygın önlemler:

1. Yapı Standartlarına Uygun İnşa: Binaların, depremlere dayanıklı bir şekilde inşa edilmesi, yerel yapı standartlarına ve yönetmeliklerine uygun olması önemlidir. Bina tasarımı ve inşaatı, deprem yüklerini absorbe edebilecek ve binanın dengede kalmasını sağlayacak şekilde planlanmalıdır.
2. Güçlendirme: Eski veya güçsüz binaların güçlendirilmesi, depremlere karşı dayanıklılıklarını artırabilir. Güçlendirme yöntemleri, binanın taşıyıcı sisteminin güçlendirilmesini, temel ve kolonların takviye edilmesini veya daha dayanıklı malzemelerle güçlendirilmesini içerebilir.
3. Doğru Temel Tasarımı: Binanın temel sistemi, yer kabuğundaki hareketlere karşı dayanıklı olmalıdır. Temel, binanın yatay hareketleri emebilecek, titreşimleri azaltabilecek ve yer kabuğundaki deprem enerjisini dağıtabilecek şekilde tasarlanmalıdır.
4. Sağlam Bağlantılar: Binanın bileşenleri, kolonlar, kirişler ve diğer yapı elemanları arasındaki bağlantılar, depremlere karşı dayanıklılığı artırmak için sağlam ve uygun şekilde yapılmalıdır. Doğru bağlantılar, bina elemanlarının yerinden oynamasını veya ayrılmasını engelleyebilir.
5. Yangın Kaçış Yolları ve Acil Durum Planları: Binalarda yangın kaçış yollarının açık ve erişilebilir olması, deprem sonrasında güvende kalabilmek için önemlidir. Acil durum planları, bina sakinlerine deprem veya diğer acil durumlarda ne yapmaları gerektiği konusunda rehberlik edebilir.
6. Eşya Sabitleme: Binalarda bulunan büyük eşyaların (örneğin kitaplık, dolap, televizyon, vb.) duvara veya zemine sabitlenmesi, deprem sırasında düşmelerini ve hasar vermelerini önleyebilir. Eşyaların doğru şekilde sabitlenmesi, deprem sonrasında da güvenli bir ortam sağlayabilir.
7. Acil Durum Hazırlığı: Deprem öncesinde acil durum hazırlığı yapmak, deprem sonrasında daha güvende olmanızı sağlayabilir. Acil durum malzemeleri, su, yiyecek, ilaçlar, el fenerleri ve battaniyeler gibi temel gereksinimleri karşılamalıdır. Deprem sonrasında su, elektrik, gaz gibi temel hizmetlerin kesilebileceği göz önünde bulundurularak, acil durum çantası veya depolama alanları oluşturulmalıdır.
8. Düzenli Denetim ve Bakım: Binaların düzenli olarak denetlenmesi ve bakımının yapılması, deprem dayanıklılığını artırmak için önemlidir. Binanın taşıyıcı sistemine, duvarlara, kolonlara, temellere ve diğer yapı elemanlarına düzenli bakım yapılmalı ve potansiyel zayıf noktalar tespit edilip düzeltilmelidir.
9. Eğitim ve Farkındalık: Bina sakinleri, deprem öncesi, deprem sırası ve deprem sonrasında nasıl davranacakları konusunda eğitilmelidir. Acil durum planları, yangın kaçış yolları, acil durum çantalarının kullanımı gibi konularda farkındalık yaratılmalı ve düzenli tatbikatlar düzenlenmelidir.
10. Sigorta: Binaların deprem sigortası yapılması, deprem sonrası maddi kayıpların karşılanmasına yardımcı olabilir. Deprem sigortası, bina ve içindeki eşyaların deprem nedeniyle oluşabilecek hasarları karşılayabilir ve finansal güvence sağlayabilir.

Unutmayın ki depremler doğal olaylardır ve tamamen önlenemeyebilirler. Ancak, doğru önleyici tedbirler alarak binaların deprem dayanıklılığını artırmak, deprem sonrası can ve mal kayıplarını azaltmada önemli bir rol oynar. Bina sahipleri, yerel yapı standartlarına uygun inşaat, güçlendirme, bakım ve acil durum hazırlığı gibi önlemleri alarak depreme karşı daha güvende bir ortam sağlayabilirler.

Sonuç olarak, deprem birçok insana zarar verebilen ve hayatları sonsuza kadar değiştirebilen bir doğal afettir. Ancak, hazırlıklı olmak ve doğru bilgiye sahip olmak, yıkıcı sonuçları en aza indirmek için önemli adımlardır.

Deprem sırasında ev içinde güvende olmak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

1. Hızlıca Güvenli Bir Yere Geçin: Deprem başladığında hızlıca kendinizi güvende bir yere geçirin. Mümkünse, “çök, kapan, tutun” yöntemini uygulayarak, başınızı ve boynunuzu koruyacak şekilde masanın veya masa gibi sağlam bir mobilyanın yanına çökün, başınızı koruyacak şekilde kapanın ve tutun. Eğer böyle bir yer yoksa, iç köşelere veya duvarlara yakın bir yere geçin.
2. Pencere ve Camlardan Uzak Durun: Deprem sırasında camlar kırılabilir ve cam kırıkları ciddi yaralanmalara neden olabilir. Pencere ve camlardan mümkün olduğunca uzak durun.
3. Kapı Yakınlarından Uzak Durun: Kapılar deprem sırasında sallanabilir ve kapanabilir, bu nedenle kapı yakınlarından uzak durun. Eğer bir kapı yakınında iseniz, kapının arkasına veya yanına geçmeye çalışın ve kapıyı kapatın.
4. Elektrik ve Gazı Kapatın: Deprem sırasında yangın veya gaz sızıntısı gibi riskler oluşabilir. Deprem durulduktan sonra hızlıca elektrik ve gazı kapatmak önemlidir. Elektrik anahtarını kapatın ve gaz vanasını kapatmak için gerekli ise kullanım talimatlarını takip edin.
5. Sislenmeyen Bir Yer Seçin: Deprem sonrasında duman, gaz veya toz gibi zararlı maddeler ortaya çıkabilir. Bu nedenle, sislenmeyen bir yere geçin ve pencereleri açarak dumanın dışarı çıkmasını sağlayın.
6. Acil Durum Çantasına Ulaşın: Deprem sonrasında elektrik ve su kesintisi gibi durumlar olabilir, bu nedenle evinizde bir acil durum çantası bulundurmanız önemlidir. Acil durum çantanızda temel ihtiyaçlarınızı karşılayacak su, yiyecek, ilaç, ilk yardım malzemeleri, el feneri, radyo, battaniye gibi malzemelerin bulunduğundan emin olun.
7. Bina Durumunu Kontrol Edin: Deprem sonrasında bina hasar görmüş olabilir. Binayı dikkatlice kontrol edin ve çatlaklar, yıkılan duvarlar, eğimli veya yıkılan çatı gibi tehlikeli durumları tespit edin. Eğer binada ciddi hasar tespit ederseniz, binayı terk edin ve yetkililere haber verin.
8. Yetkililere Bilgi Verin: Deprem sonrasında güvende olduğunuzdan emin olmak için yakınlarınıza ve yetkililere durum hakkında evinizle ilgili bilgi verin. Eğer herhangi bir yardıma ihtiyacınız varsa, yetkililere haber verin ve yardım isteyin.
9. Telefonları Serbest Bırakın: Deprem sonrasında acil durumlar için telefon hatlarına ihtiyaç olabilir. Telefonlarınızı mümkün olduğunca serbest bırakın ve acil durumlar dışında telefonları yoğun kullanmaktan kaçının.Aftershoklara Dikkat Edin: Deprem sonrasında artçı sarsıntılar meydana gelebilir. Bu nedenle, evinizde güvende olduğunuzdan emin olmak için artçı sarsıntılara karşı dikkatli olun ve güvende kalmak için önlemlerinizi sürdürün.

Depersonalizasyon Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?

Unutmayın, deprem aniden meydana gelebilen doğal bir afettir ve herhangi bir zaman ve yerde meydana gelebilir. Depremden korunmak için evinizde güvende olmak için önceden hazırlıklı olmanız önemlidir. Aynı zamanda deprem sonrası güvende kalabilmek için yetkililere haber vermek ve yardım istemek de önemlidir. Deprem önlemleri konusunda yerel yetkililerin talimatlarını takip edin ve deprem sırasında kendinizi ve sevdiklerinizi güvende tutmak için gereken adımları atın.

Deprem çantasında bulunması gerekenler

Deprem çantası, yaşamınızı sürdürmek için ihtiyaç duyabileceğiniz temel öğeleri içeren bir acil durum çantasıdır. İlk 72 saatte ihtiyaç duyulabilecek her türlü ilk yardım malzemesini içerecek ufak ilk yardım çantaları, acil durum çantasının içerisine yerleştirilmelidir.

İşte deprem çantasında bulunması gerekenler:

1. Su – 1-2 litre su şişeleri
2. Yiyecek – en az 3 günlük uzun raf ömrü olan hazır yiyecekler, kuruyemiş, bisküvi vb.
3. İlk yardım çantası – yara bandı, antiseptik, steril gazlı bez, sargı bezi, eldiven, makas, vb.
4. Hijyen malzemeleri – tuvalet kağıdı, mendil, sabun, dezenfektan, diş fırçası, diş macunu vb.
5. Battaniye – Sıcak tutmak için
6. El feneri – Batarya ya da şarj edilebilir olmalı
7. Radyo – Pil veya şarj edilebilir bir radyo, acil durum bilgileri için
8. Kişisel belgeler – Kimlik, pasaport, ehliyet, sağlık sigortası bilgileri, vb.
9. İletişim araçları – Şarj edilebilir bir cep telefonu ve şarj cihazı, yedek piller, düdük vb
10. Acil durum para – Acil durumlarda kullanılmak üzere nakit para

Bu arada, deprem çantasını hazırlarken, kendi ihtiyaçlarınıza ve ailenize özgü koşulları da dikkate almanız önemlidir. Ayrıca, düzenli olarak çantanın içeriğini kontrol ederek, gerekirse güncellemeler yaparak, her zaman hazır ve güncel tutmanız da önemlidir.

Akut’un Deprem ÇANTASI